Teraz wieś Agroturystyka województwa
opolskiego

Przepisy prawne

Sprzedaż bezpośrednia wyrobów z własnego gospodasrtwa

Zmiany od 01.01.2016r w zakresie sprzedaży przetworzonych nieprzemysłowo wyrobów z własnego gospodarstwa rolnego – tzw. sprzedaż bezpośrednia.

 

W dniu 9 kwietnia 2015r Sejm uchwalił zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw – zwaną ustawą nowelizującą Dz.U. 699 z 2015r. Zmiany zawarte w tych ustawach wprowadziły oczekiwaną przez znaczna grupę rolników rewolucję w możliwości legalnego prowadzenia sprzedaży własnych wyrobów. Rolnicy  mogli i nadal mogą dokonywać sprzedaży nieprzetworzonych produktów pochodzących z własnych uprawa, chowu czy hodowli. 

Powyższe zmiany weszły w życie od dnia 01 stycznia 2016r. Stan prawny obowiązujący do tej daty pozwalał oczywiście na prowadzenia takiej sprzedaży jednakże wiązało się to z obowiązkiem rejestracji działalności gospodarczej zgodnie z ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Konsekwencją tego było zwiększenie zobowiązań dla KRUS lub przejście na ZUS a także zmiana w wymiarze podatku od nieruchomości związanego z działalnością gospodarczą. Co skutecznie zniechęcało rolników mających zamiar wykonywać taką sprzedaż na niewielka skalę. Jednym słowem koszty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w tym zakresie odstraszały.

Zmiany które wprowadził ustawodawca od 1 stycznia 2016r w tym zakresie są zachętą dla rolników – z jednej strony ustawodawca stwierdził, że doprowadzą one do zwiększenia dochodów gospodarstw domowych rolników a z drugiej spowodują dodatkowe wpływy do budżetu państwa z tytułu podatków.

Wprowadzone zmiany doprowadziły do ułatwienia w opodatkowaniu przychodów ze sprzedaży przetworzonych produktów rolnych (np. sery, wędliny, pieczywo, konfitury itp.) w niewielkim zakresie.

W uzasadnieniu projektu ustawy nowelizującej zapisano „sprzedaż przetworzonej żywności odbywa się obecnie poza legalnym obrotem, w tzw. szarej strefie. Z jednej strony występuje popyt na żywność produkowaną w tradycyjny sposób, z drugiej strony, rolnicy odpowiadają za ten popyt, sprzedając wytworzone przez siebie produkty. Skala tej produkcji jest na tyle niewielka, że rolnicy nie decydują się na wyjście z w obawie przed podatkiem dochodowym, którego zapłacenie czyniłoby ich działalność nieopłacalną. Innym czynnikiem zniechęcającym rolników jest formalizm procedur administracyjnych i podatkowych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. W efekcie zachowania niezgodne z prawem są stosunkowo powszechne i spotykają się z akceptacją społeczną”.

W konsekwencji w ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584) art. 3 otrzymał nowe  brzmienie:

„Art. 3. Przepisów ustawy nie stosuje się do:

  1. działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego;
  2. wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów;
  3. wyrobu wina przez producentów będących rolnikami wyrabiającymi mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu roku gospodarczego, o których mowa w art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz. U. z 2014 r. poz. 1104);
  4. działalności rolników w zakresie sprzedaży, o której mowa w art. 20 ust. 1c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.5)).”.

A zatem prowadzenie takiej sprzedaży przez rolników nie podlega wpisowi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej w skrócie CEIDG, jest nadal traktowane jako rodzaj działalności rolniczej.

 

Podatek dochodowy od osób fizycznych PIT.

 

W ramach zmian dodano nowelizacji art. 20 ust. 1c-1f . Na podstawie tych przepisów, przychody ze sprzedaży przetworzonych nieprzemysłowo – tradycyjnie, produktów roślinnych (  mąki ze zboża pochodzącego z własnej uprawy)  i zwierzęcych, pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu uznawane są za przychody z tzw. innych źródeł, tak więc nie stanowią przychodów z działalności gospodarczej.

Warunki stosowania powyższego zwolnienia podane są niżej:

 

 

„1c. Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 źródła przychodów ust. 1 pkt 9, uważa się również przychody ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym na podstawie odrębnych przepisów, jeżeli:
1) sprzedaż nie jest wykonywana na rzecz osób prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej lub na rzecz osób fizycznych na potrzeby prowadzonej przez nie pozarolniczej działalności gospodarczej;
2) przetwarzanie produktów roślinnych i zwierzęcych i ich sprzedaż nie odbywa się przy zatrudnieniu osób na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze;
3)sprzedaż następuje wyłącznie:
a) w miejscach, w których produkty te zostały wytworzone,
b) na targowiskach, przez które rozumie się wszelkie miejsca przeznaczone do prowadzenia handlu, z wyjątkiem sprzedaży dokonywanej w budynkach lub w ich częściach;
4) prowadzona jest ewidencja sprzedaży, o której mowa w ust. 1e;
5) podatnik nie uzyskał innych przychodów ze źródła, o którym mowa w art. 10 źródła przychodów ust. 1 pkt 3.
1d. Za produkt roślinny pochodzący z własnej uprawy uważa się również mąkę wytworzoną ze zboża pochodzącego z własnej uprawy.
1e. Podatnicy osiągający przychody, o których mowa w ust. 1c, są obowiązani prowadzić odrębnie za każdy rok podatkowy ewidencję sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych zawierającą co najmniej: numer kolejnego wpisu, datę uzyskania przychodu, kwotę przychodu, przychód narastająco od początku roku. Dzienne przychody ewidencjonowane są w dniu sprzedaży.
1f. Ewidencję sprzedaży, o której mowa w ust. 1e, należy posiadać w miejscu sprzedaży przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych. „

 

Analizując powyższe przepisy można ustalić 6 warunków uznania takiej sprzedaży za przychód z innych źródeł:

  1. przedmiotem sprzedaży nie mogą być produkty roślinne lub zwierzęce uzyskane w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej ani produkty opodatkowane podatkiem akcyzowym (alkohole), nie mogą to też być produkty zakupione w innym gospodarstwie i przetworzone,
  2. nie można uzyskiwać innych przychodów ze sprzedaży zaliczanych do przychodów z działalności gospodarczej,
  3. sprzedaży nie wolno wykonywać na rzecz osób prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających  osobowości prawnej (np. spółki, jawne,partnerskie, wspólnoty mieszkaniowe itp.) lub na rzecz osób fizycznych na potrzeby prowadzonej przez nie działalności gospodarczej – oznacza to sprzedaż detaliczną bezpośrednio dla konsumentów,
  4. przetwarzania produktów rolnych nie wolno wykonywać przy zatrudnieniu osób na podstawie umów o pracę, umów zlecenie, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze – oczywiście rodzina-domownicy ma prawo pomagać w takim przetwórstwie i sprzedaży,
  5. sprzedaż musi być wykonywana w miejscu wytwarzania lub na targowiskach, miejscach przeznaczonych do handlu z wyjątkiem targowisk mieszczących się w budynkach lub częściach budynków, nie jest dopuszczalna także sprzedaż na imprezach i kiermaszach okolicznościowych,
  6. podatnik jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji określonych odpowiednimi przepisami w miejscu sprzedaży produktów,

W przypadku niespełnienia chociażby jednego z powyższych warunków przychody uzyskiwane z takiej sprzedaż będą traktowane jako przychody z działalności gospodarczej.

 

Formy opodatkowania sprzedaży przetworzonych produktów rolnych.

 

Przychody ze sprzedaży przetworzonych nieprzemysłowo własnych produktów rolnych mogą być opodatkowane tylko w dwóch formach.

  • Podstawową formą opodatkowania jest podatek dochodowy na zasadach ogólnych według skali podatkowej. W tej wersji podatnik - rolnik będzie mógł od uzyskanego przychodu z tytułu sprzedaży odjąć koszty uzyskania tego przychodu a następnie od tak uzyskanego dochodu wyliczy podatek dochodowy według 18%  lub 32% (po przekroczeniu 85525zł dochodu). Podatek taki podlega wpłacie na konto Urzędu Skarbowego do 20 następnego miesiąca po miesiącu którego dotyczy.  Dochody ze sprzedaży produktów rolnych będą łączyły się w zeznaniu rocznym PIT z innymi dochodami np. z pracy, renty, emerytury itp.
  • Drugą formą opodatkowania będzie ryczałt ewidencjonowany (dodano art.1 pkt 4, art. 2 ust. 1b, oraz art. 6 ust. 1d ustawy z dnia 20 listopada 1998r o zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych). Stawka ryczałtu ze sprzedaży będzie wynosiła 2% od całego przychodu bez pomniejszania o koszty uzyskania przychodu. Podatnik - rolnik będzie miał obowiązek prowadzenia odrębnej ewidencji przychodów jak również ewidencji wyposażenia związanego z zakresem tej działalności .

Warunkiem zastosowania tej formy opodatkowania jest złożenie przez rolnika  zawiadomienia o wyborze ryczałtu ewidencjonowanego do właściwego ze względu na zamieszkania Urzędu Skarbowego. Pierwsze zawiadomienie po wejściu w życie zmian w przepisach należy złożyć do 20 stycznia 2016r. Natomiast rolnicy rozpoczynający taką sprzedaż w trakcie roku podatkowego winni złożyć zawiadomienie przed uzyskaniem pierwszego przychodu z tego tytułu. Oświadczenie takie jest ważne na kolejne lata podatkowe i nie ma obowiązku składania go co roku. Jednakże w przypadku chęci rezygnacji z ryczałtu ewidencjonowanego należy dokonać tego do dnia 20 stycznia  roku podatkowego od którego ma nastąpić zmiana na zasady ogólne.

 

Tak więc ustawodawca nie dopuścił do opodatkowania sprzedaży przetworzonych produktów rolnych w formie karty podatkowej (najprostsza forma opodatkowania) a także w formie 19% podatku liniowego.

 

Podatek VAT a sprzedaż przetworzonych produktów rolnych.

 

Codo zasady opodatkowanie podatkiem VAT działalności rolniczej, a taką też jest sprzedaż przetworzonych produktów rolnych normuje przepis art 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT z 11 marca 2014r . Przepis ten zwalnia z podatku VAT dostawę produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej, dokonywaną przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego. W przypadku gdy rolnik jest już podatnikiem VAT z prowadzonej działalności rolniczej a dopiero poszerza swój zakres dzielności rolniczej o sprzedaż przetworzonych produktów rolnych musi pamiętać i taka sprzedaż podlega opodatkowaniu VAT na zasadach ogólnych. Sprzedawane produkty są opodatkowane odpowiednimi stawkami podatku VAT , np. pieczywo 5%, wędliny 5%, sery 5% itd. wykaz stawek VAT zawiera załącznik nr 3 i 10 ustawy o VAT.

W związku z tym rolnik ma obowiązek ewidencjonowania powyższej sprzedaży w ewidencji sprzedaży VAT. Będzie miał także prawo do odliczenia podatku VAT z tytułu zakupów związanych ze sprzedażą przetworzonych produktów rolnych. A zatem działalność rolnicza i powyższa sprzedaż będzie podlegać rozliczeniu w składnej deklaracji VAT. Podatnik podatku VAT będzie miał obowiązek wystawienia faktury na żądanie kupującego. Opodatkowanie podatkiem VAT niestety nie daje prawa (bez utraty prawa do nie bycia przedsiębiorcą) do sprzedaży przetworzonych produktów rolnych  na rzecz firm i różnych instytucji.

 

Kasa fiskalna a sprzedaż przetworzonych produktów rolnych.

 

Prawo do zwolnienia ze stosowania kasy fiskalnej jest regulowane Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014r. Obowiązek stosowania kas fiskalnych powstaje w przypadku sprzedaży na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.

Zwolnienie z obowiązku stosowania kasy fiskalnej przy takiej sprzedaży jest uzależnione od statusu rolnika-sprzedawcy pod względem podatku VAT.

  • Jeżeli rolnik korzysta ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art 43 ust.1 pkt 3 , ma status rolnika ryczałtowego to korzysta także ze zwolnienia ze stosowania kasy fiskalnej na podstawie Załącznika do wspomnianego wyżej Rozporządzenia w poz. 48, bez względu na wysokość osiąganych obrotów z tytułu sprzedaży.
  • Jeżeli rolnik jest czynnym podatnikiem podatku VAT ma obowiązek stosowania kasy fiskalnej po upływie 2 miesięcy od osiągnięcia 20tys zł przychodu netto sprzedaży na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej. Dla podatników rozpoczynających taką sprzedaż w trakcie roku limit 20tys zł jest liczony proporcjonalnie do okresu sprzedaży licząc do końca roku.

 

 

Podatki lokalne a sprzedaż przetworzonych produktów rolnych.

 

Wykreślenie tego typu sprzedaży dokonywanej przez  rolników z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej spowodowało także zmianę w zakresie ustawy z dnia 12 stycznia 1991r o podatkach i opłatach lokalnych.  Stanowi o tym art. 1a ust. 2 pkt 3 powyższej ustawy. W związku z tym prowadzenie takiej sprzedaży nie będzie wiązało się z obowiązkiem opłacania od niezwianych z nią gruntów oraz obiektów budowlanych podatku od nieruchomości według najwyższych stawek.

 

Autor:

Sylwia Parma-Sztolc

Doradca Podatkowy 3912

www.kidp.opole.pl

Link do strony z mapą doradców podatkowych opolszczyzny  http://opolskiepodatki.pl/


Galeria